تاریخ و محل تولد : ۱۲۷۵ ه. ش دالاهو/ گهواره
● تاریخ و محل وفات : ۱۳۳۰ تهران
● تخصص : شاعر ، مقاله نویس،روزنامه نگار،مصحح،محقق و استاد دانشگاه
● آثار : مهم ترین آثار این دانشمند بزرگ عبارتند از: چاپ دیوان محمد باقر خسروی ۱۳۰۲ ، سلامان و ابسال جامی ۱۳۰۶، قانون اخلاق ۱۳۰۷، ترجمه تاریخ عمومی قرن هجدهم آلبر ماله ۱۳۱۰، ترجمه تاریخچه نادر شاه مینورسکی ۱۳۱۳، ترجمه آذرباد مهر سپندان (از زبان پهلوی) ۱۳۱۳، ترجمه آردای ویرافنامه (از زبان پهلوی) ۱۳۱۴، تاریخ ملل و نحل ۱۳۱۵ ،ترجمه ایران درزمان ساسانیان اثر آرتور کریستن سن ۱۳۱۷، تصحیح و تحشیه دیوان مسعود سعد سلمان ۱۳۱۸، ترجمه آئین دوست یابی دیل کارنگی ۱۳۲۰، ترجمه مقام ایران در تاریخ اسلام ۱۳۲۱ .
● زندگی نامه : غلامرضا رشید یاسمی فرزند محمد ولی خان میری پنج در سال ۱۲۷۵ ه. ش درکرمانشاه / دالاهو / گهواره بدنیا آمد. وی از طایفه کرد گوران و نوه مادری محمد باقر میرزا خسروی ،صاحب دیوان اشعار و مؤلف رمان تاریخی شمس و طغرا بود. رشید تحصیلات مقدماتی را در کرمانشاه به پایان برد و سپس به تهران رفت و دردبیرستان سن لوئی تحصیل کرد. وی پس از پایان تحصیلات در وزارت فرهنگ استخدام شد و سپس به دارایی نقل مکان کرد و در همین ایام جرگه دانشوری را تأسیس کرد که بعدا به همت ملک الشعراء بهار به انجمن دانشکده تبدیل شد. در این انجمن رشید یاسمی بابهار، سعید نفیسی ، عباس اقبال آشتیانی و دیگران همکاری می کرد و مقالات زیادی درمجله این انجمن چاپ نمود. رشید پس از تأسیس انجمن ادبی ایران جذب آن شد و به اطلاعات خود در زمینه تاریخ ادبیات ایران افزود و اولین تألیف مستقل خود را در احوال ابن یمین فریومدی شاعر سلسله سربداریان در همین ایام منتشر ساخت. استاد رشید یاسمی در سال ۱۳۰۰ به همکاری با روزنامه شفق سرخ به مدیریت علی دشتی پرداخت و طی یک سلسله مقالات انتقادی به آثار نویسندگان و شعرای معاصر نکته گیری کرد و همین مقالات انتقادی بود که مورد توجه اهل ادب قرارگرفت و مایه شهرت ادبی او گردید. رشید یاسمی طی سالهای ۱۳۰۵ تا ۱۳۲۰ صدها مقاله و شعر درجراید و مجلات ادبی آن دوره (ایران، نوبهار، آینده، تعلیم و تربیت ، ارمغان ، مهر وفرهنگستان) چاپ کرد. بر معلومات خود در زبانهای فارسی، عربی و فرانسه افزود;انگلیسی را آموخت و زبان پهلوی را در حوزه درسی استاد هرتسفلد ایرانشناس معروف اروپائی به خوبی فراگرفت. وی همچنین دهها کتاب ارزشمند در زمینه تاریخ و ادبیات ایران پدید آورد و بر کتب و دیوان اشعار شعرای متقدم حاشیه و تعلیقات نوشت. رشید یاسمی در سال ۱۳۱۳ همزمان با تأسیس دانشگاه تهران به سمت استادی کرسی تاریخ اسلام در دانشکده ادبیات برگزیده شد و بعد ها به عضویت فرهنگستان ایران درآمد. استاد رشید یا سمی در سال ۱۳۲۷ در حین سخنرانی در تالار دانشکده ادبیات دانشگاه تهران درباره تأثیر حافظ در افکار گوته دچار سکته قلبی شد، با این حال به فعالیتهای علمی خود ادامه داد تا سرانجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۳۰ چشم از جهان فروبست. رشید یاسمی علاوه بر تدریس، تحقیق ، تألیف کتب مختلف و نویسندگی، طبع شاعری روانی داشت و در حدود دو هزار بیت سرود که این اشعار در (منتخبات اشعاررشید) در سال ۱۳۱۲ و (دیوان شعر رشید یا سمی) در ۱۳۳۶ به چاپ رسید.

رشید یاسمی از گویندگان نامدار و اساتید دانشمند معاصر است . وی در زبان فرانسه و انگلیسی تسلط و در ادبیات فارسی و عربی و زبان پهلوی تبحر داشت . او چندین کتاب از انگلیسی بفارسی ترجمه کرد که از آن جمله است : آیین دوست یابی ، جلد چهارم تاریخ ادبی ایران تألیف ادوارد براون و… و چند کتاب از فرانسه ، که از آن جمله می توان تاریخ عمومی قرن هیجدهم ، تاریخ نادرشاه و… را نام برد که عموماًچاپ شده اند.

از تألیفات خود اوست : احوال و آثار ابن یمین ، احوال و آثار سلمان ساوجی و چند کتاب دیگر. همچنین وی دواوین چند تن از گویندگان متقدم را تصحیح و تحشیه کرده مانند: دیوان مسعودسعد، دیوان هاتف و جز آن .او چند کتاب و رساله نیز از پهلوی به پارسی برگردانده است . رشید اصلاً کُرد و از طایفه ٔ گوران کرمانشاه بود. به سال (۱۳۱۴ هَ . ق) متولد شد و پس از تحصیلات ابتدایی به تهران آمد و مدرسه ٔ سن لویی را به پایان برد و از این زمان با مرحوم ملک الشعرای بهار و دیگر ادبا و فضلای عصر آشنا شد.

پس از خدماتی در دانشکده ٔ ادبیات تهران کرسی استادی بدست آورد. وی از اعضای نخستین فرهنگستان ایران بود و در اسفندماه(۱۳۲۷ هَ. ش )هنگام سخنرانی درباره ٔ «تأثیر عقاید و افکار حافظ در گوته » سکته کرد تا سرانجام در اردیبهشت( ۱۳۳۰هَ . ش ) در تهران درگذشت . رشید یاسمی در شعر سبک متوسط بین خراسانی و عراقی داشت و تقریباً در همه ٔ رشته های شعر آثار نغزی دارد. در سال ۱۳۱۲هَ . ش . منتخبی از اشعار او توسط کتابخانه ٔ خاور منتشر شده و دیوان او بوسیله ٔ محمدامین ریاحی چاپ شده است .

او راست :

پرواز کرد عمر و از او آشیانه ماند//مشت پُری ز نعمت هستی نشانه ماند

از سوز و ساز دل اثری آشکار نیست //جز دود آه ما که به دیوار خانه ماند

عمری فسانه ها دل ما در فسون گرفت //افسانه جو به خواب شد وزو فسانه ماند

از دام و دانه بیم امیدی نصیب بود//بیم و امید طی شد و زو دام و دانه ماند

گر شعر سوزناک سرایم عجب مدار//شمع نشاط مرد و از او این زبانه ماند

در ملک عشق لایق تاج نوازش است // این سر که جاودانه بر آن آستانه ماند

دانی که چیست شرح سفرنامه های عمر// این با کرانه طی شد و آن با کرانه ماند

آنرا که عشق پیشه بود عمر باقی است //رفتیم و مُهر هستی ما بر زمانه ماند

چون عشق جاودانه بماند مرا چه غم // گر این تن «رشید» دمی ماند یا نماند.

(از تذکره ٔ شعرای معاصر ایران تألیف عبدالحمید خلخالی صص ۱۸۰ – ۱۸۴).

و رجوع به تاریخ ادبی ادوارد براون ج ۳ مقدمه و ص ۲۴۹، ۲۹۴ و ۴۶۴ و احوال و اشعار رودکی ج ۱ ص ۱۷۰و ۱۷۱ و سخنوران نامی معاصر ج ۱ صص ۸۹ – ۹۳ و سخنوران ایران در عصر حاضر صص ۹۲ – ۱۰۵ و خبرهای دانشگاه ج ۵ضمیمه ٔ جزوه ٔ ۱۱ و شعرای معاصر ایران تألیف مؤسسه ٔمطبوعاتی خورشید و مقدمه ٔ دیوان رشید گردآورده ٔ محمدامین ریاحی ص بیست وچهار و بیست وپنج شود.